Тышкасис повтӧг

Менам киын важиник, вижӧдӧм, куим пельӧса чукрасьӧм письмӧ. Гижӧдыс вушйӧма нин, но лыддьыны позьӧ. Тайӧ – война вывсянь юӧр. Письмӧыс куйлiс жытникын матӧ 76 во. Кекурысь менам воча вок Афанасий Лужиков жытниксӧ косялiгӧн аддзис да сeтiс меным. Письмӧыс менам ыджыд бать Александр Иванович Мингалёвсянь. Гортсаяслы мӧдӧдӧма сiйӧс 1942 воын. Гижӧ со мый:

«Видза оланныд-выланныд, менам гортсаяс: гӧтыр Мария Порфирьевна, мам Евдокия Васильевна да ныв Ольга Александровна (менам мамӧй — Е.У.). Сиа тiянлы ставныдлы бура да дзоньвидзаӧн овны. Висьталӧй месянь ыджыд чолӧм Ольга чойлы да орччӧн олысьяслы. Тiянсянь письмӧ воис 1941 вося декабр 12 лунӧ. Мария гижӧ, мый сельпоӧ корӧны сюруклысь кусӧ. Оз кӧ мырдӧн тшӧктыны начкыны да верманныд кӧ кутны на, видзӧй, век нин пызан выланыд лоас йӧв да яй.

Талун лӧнь, фашистыд лыйсьӧ омӧля, со и пукси гижны тiянлы. Ме дзоньвидза. Шофёрала авторотаын. Опонь воклы мӧдӧдi письмӧ, ог тӧд, воас сылы ли оз. Педӧсей вок кӧ гижлiс письмӧ гортас, мӧдӧдӧй сылысь адрессӧ, ог тӧд, кӧнi сiйӧ.

Прӧщайтлӧй ставныд. Коля дзоньвидзаӧн да ловъяӧн, мый сиа и тiянлы ставныдлы. Тiян А. Мингалёв. 1942 вося январ 15 лун».

Со кута письмӧсӧ киын и петӧ синваӧй. Ыджыд бать сувтӧ синъяс водзӧ: ыджыд тушаа, косньӧд, но ён, пыр шмонитысь, ыджыд сяма морт. Сiйӧ вӧлi бур кыйсьысь-вӧралысьӧн, сяммис вӧчны пыжъяс, ӧшиньяс, дадьяс да додьяс – быдтор. Ми куим чоя-вока тшӧкыда волiм сы дорӧ. Некор эг тӧдлӧй, мед пукaлiс весь. Пыр ноксис сарайын, кодi тыр вӧлi сыӧн вӧчӧмторъясӧн. Рытъяснас весиг шойччигмозыс пыр мыйкӧ вӧчис: то чер пу лӧcалic, то пу пань ли тacьтi вӧлалiс. Ми, челядь, кытшовтлiм ciйӧc, видзӧдiм, кыдзи ки увсьыс пeтic вӧчӧмторйыс, да кывзiм сылысь висьталӧмcӧ. Война йылысь нинӧм некор эз казьтывлы. Нинӧм пӧ эз вӧв сэнi бурыc.

А тышкасис сiйӧ Победа шедӧдтӧдз. Дорйис Ленинград. Водителялiгӧн ковмылiс унаысь вуджны Ладога ты вомӧн. Водзынджык мунысь уна машина синъяс водзас вӧйлic йи улӧ, но сувтны да отсавны эз позь, пыр колic мунны водзӧ.

Ыджыд бать вӧрӧгкӧд тышын петкӧдлiс повтӧмлун. Сы йылысь весиг гижисны «Звезда» газетын. Гижӧдсӧ мам клеитӧма сьыланкывъяса аслас тетрадьын. Гижисны со мый: «Коми красноармееч Мингалёв повтӧг тышкасьӧ вӧрӧгкӧд. Подразделениеын сiйӧ медбур разведчик, бура вӧчӧ быд тшӧктӧмтор, повтӧг уськӧдчӧ фашистъяскӧд тышӧ. Тайӧ лунъясӧ разведчикъяс вочаасисны немечьяслӧн котыркӧд. Мингалёв ёрт виис куимӧс, а ставсӧ бырӧдic нин 12 гитлеровечӧc.

Мингалёв ёрт зэв кывкутысь, мукӧдлы бур пример. Сёрнитӧ коми салдатъяскӧд чужан кыв вылас. Велӧдӧ, кыдзи вӧдитчыны ӧружиеӧн.

Тайӧ лунъясӧ Мингалёв ёртӧc пыртiсны Ленинлӧн-Сталинлӧн партияса котырӧ».

Ыджыд бать война вылысь бергӧдчис медальяcӧн, но некор эз пасьтавлы найӧc. Кекурӧ волiгӧн пыр ветлывла Александр Ивановичлӧн да Мария Порфирьевналӧн гуяс дорӧ, сулалышта, казьтыштла найӧс бурӧн. Ӧтиыс дорйис Рӧдина, мӧдыс мырсис сиктын, oтcaлic фронтлы сёянӧн да шоныд кепысь-носкиӧн. Ыджыд бать кулiс 1992 воын аслас муса Кекурын. Ыджыд мам сы бӧрын олiс на ӧкмыс во. Быд волiгӧн казявлi, кыдзи сiйӧ пыр ёнджык гӧрбыльтчис, ичӧтмис, но век уджалiс. Менӧ велӧдiс кыны кепысь-носкияс, дасьтыны чӧcкыд мачтӧм яй да ляз. Тайӧ дона йӧзыс пыр менам сьӧлӧмынӧсь.

Екатерина УЛЬНЫРОВА.

Руч.

Гижысьлӧн снимок вылын: А.И. Мингалёв Победа пасъян лунӧ, кор сылы вӧлi 78 арӧc.

Парма гор, 2018, Май 5 лун.